Complexe vocale tics worden gekenmerkt door rituelen in de spraak, ongewone accenten, wisselend stemvolume of variërende spreeksnelheid ( spurtend spreken).

Coprolalie en echolalie behoren ook tot de categorie van de complexe tics. Coprolalie wordt niet enkel gedefiniëerd als obscene taal maar ook als een agressieve of sociaal onaanvaardbare uiting van woorden of zinnen.

Palilalie komt ook regelmatig voor: de persoon met TS herhaalt dwangmatig een zelf geformuleerd woord of zin, meestal steeds vlugger en steeds zachter.

Er zijn bij TS vaak stoornissen in het vloeiend spreken.

Deze onvloeiendheden kunnen zich voordoen als herhalingen, aarzelingen of valse starten in de conversatie, als onderbrekingen, woordherhaling, deel - van - het - woord herhaling, uitrekken van klanken, de zin herbeginnen, maar ook als hakkelen, bijna stotteren of op stotteren lijkende geluiden. De frequentie van stotteren of op stotteren lijkend spreken bij personen met TS wordt geschat van 15,3% (Pauls, Leckman & Cohen, 1993) tot 31,3% ( Comings & Comings, 1993).

Men neemt aan dat de onvloeiendheden in de spraak van iemand met TS veroorzaakt worden door een ontregeling in de neurotransmitters, dezelfde ontregeling die aan de basis ligt van het hele Tourette syndroom.

Recent onderzoek heeft echter uitgewezen dat deze ontregeling ook gevonden wordt bij echte stotteraars (Logan, 1999).

Bovendien werden er bij een recente studie 22 stotteraars gescreend voor symptomen van TS (tics) en aanverwante stoornissen zoals ADHD en OCD (dwanghandelingen / -gedachten).

Elf van deze stotteraars hadden motorische tics en OCD kwam bij hen even frequent voor als bij personen met TS. Weinig stotteraars hadden last van ADHD. Stotteren is gerelateerd aan het extrapiramidaal motore systeem en vertoont veel klinische overeenkomsten met TS dat ook veroorzaakt wordt door een extrapiramidale disfunctie.

Besluit: deze bevindingen wijzen er met grote waarschijnlijk-heid op dat stotteren en Tourette syndroom pathogenetisch verwant zijn.

Bron: Brain Lang, Ref. Abwender, Trinidad, Jones, Como, Hymes & Kurlan, 1998 - State University of New York.