Herkent u volgend verhaal ?

Dries is acht jaar oud.

Hij knippert steeds met de ogen, schudt met het hoofd en schraapt voortdurend zijn keel. Soms stottert hij een beetje. De kinderen van de klas pesten hem met zijn tics. Hij is vaak verstrooid en ook veel te impulsief. Zijn handschrift is ronduit slecht, zijn werk slordig.

Dries is intelligent maar presteert zeer wisselvallig. Hij werkt traag, want hij moet tijdens het lezen of schrijven steeds dwangmatig de klinkers tellen. Dit durft hij aan niemand vertellen. Op school krijgt hij steevast straf, maar het helpt niet.

Dries voelt zich onbegrepen en ongelukkig, maar vooral heel angstig omdat hij geen controle heeft over zijn lichaam en stem, zelfs niet over zijn gedachten. Hij voelt zich dom en gek. Hij probeert uit alle macht zijn tics tegen te houden of te verbergen maar dan kan hij niet meer opletten. Hij schaamt zich vreselijk. Ook thuis is men steeds boos op hem. Hij zegt voortdurend:'ik kan er niets aan doen', maar niemand gelooft hem. Door al deze frustraties kan het gebeuren dat Dries voor een geringe aanleiding een woedeaanval krijgt of hopeloos begint te wenen. Soms zegt hij dat hij dood wil zijn. Toch is hij in wezen een vrolijk, intelligent en lief kind.

Maar Dries heeft Tourette Syndroom en niemand weet het. Het spreekt voor zich dat Dries dringend hulp nodig heeft.

Het syndroom van Gilles de la Tourette

Vroeger werd dit syndroom beschouwd als een zeldzame neurologische stoornis, blijkt volgens recent wetenschappelijk onderzoek voor te komen bij minstens 1/50 personen. Toch blijft TS en (te) vaak gemiste diagnose, o.a. omdat de symptomen erg variëren, verward worden met andere aandoeningen of geïnterpreteerd worden als uitingen van een gedrags- of emotionele stoornis. Het kind met TS kan zich samen met zijn ouders en leerkrachten op school voor ernstige problemen gesteld zien. Het is inderdaad zo dat TS complicaties met zich kan meebrengen die het leerproces bemoeilijken:

1. Ten eerste zijn er de tics. Tics hebben vaak een negatief effect op het handschrift en op het schrijftempo. Tics onderbreken telkens weer het leerproces. Het onderdrukken van de tics vraagt veel energie.
2. Specifieke leerproblemen kunnen de kop opsteken, in het bijzonder bij kinderen met een combinatie van TS + ADHD, omdat er dan sprake is van extra moeilijkheden op het vlak van aandacht, impulsiviteit en overbeweeglijkheid. Ook dwanghandelingen en -gedachten kunnen leiden tot concentratiemoeilijkheden en het leerproces negatief beïnvloeden.
3. Een sociale problematiek kan ontstaan wanneer het kind omwille van de verschijnselen van TS wordt afgewezen, gepest. Angst, agressie, depressie, kan het gevolg zijn
4. De mogelijke bijwerkingen van medicatie kunnen interfereren met het leerproces.

De problematiek van TS is zeer complex en de symptomen zijn erg verscheiden. Het kan soms jaren duren eer een juiste diagnose is gesteld. Het kind met TS is dan meestal al erg ontmoedigd en ziet zichzelf ondertussen als dom, stout, gek of abnormaal. Het kind heeft vaak een defensieve houding ontwikkeld en staat wantrouwend in de wereld. Dit alles kan de omgang met deze kinderen soms bemoeilijken, doch het stelt de leerkracht tevens voor een uitdaging die veel professionele voldoening biedt.

Aanvullende info :

Vele ouders vertellen dat hun kind een 'goed jaar' had wanneer de leerkracht begreep wat TS was en een inventieve, flexibele houding aannam, maar dat ze daarentegen een 'verschrikkelijk jaar' achter de rug hadden wanneer dit niet het geval was.

Het is best mogelijk dat een leerkracht een kind met TS in de klas heeft, waarbij de diagnose nog niet is gesteld. Deze kinderen worden vaak als lui, verwend of koppig omschreven. Wie zich echter heeft geïnformeerd over het syndroom van Gilles de la Tourette, zal deze kinderen vrij gemakkelijk herkennen. Sommige kinderen zullen medicatie moeten krijgen, maar voor vele anderen zijn de essentiële voorwaarden van educatieve maatregelen voldoende om met succes en zonder frustratie de zo belangrijke schooltijd te doorlopen.

Voor een kind met TS maakt het veel uit of de leerkracht en de omgeving van het kind de Tourette verschijnselen kent en begrijpt. De Tourette vereniging verstrekt informatie over de aanpak van deze kinderen in de klas, een aanpak die de ervaren leerkracht misschien reeds ten dele intuïtief toepast.

Zie verder ook nog :

• de brochure "Kinderen met het syndroom van Gilles de la Tourette en het onderwijs" uitgegeven door de Tourette-vereniging. Je kan de inleiding en inhoudopgave  hier bekijken in PDF-formaat.
  
• Voorlichting over Tourette op de school van uw kind
  door Erik Buelens, Klinisch en ontwikkelingspsycholoog
  
• Voorlichting over tourette op school
  door een bezorgde mama
  
• ADHD en TS, een voordracht voor leerkrachten
  
• Zie ook een interview met een schooldirecteur en een leerkracht.
  
• Als kind aan je klasgenootjes vertellen dat je Tourette hebt. De teksten van een aantal spreekbeurten (1, 2 en 3) kan je hier even nalezen.
  
• Kijk ook even hoe Joris te werk gegaan is om een aantal faciliteiten op school te verkrijgen.
  
• Ben je student en maak je een eindwerk over Tourette ?
  
• Duncan McKinlay heeft Tourette. Hij komt uit Canada en is een gereputeerd spreker, schrijver en docent over Tourette aan scholen en universiteiten, op tv- en radiostations. Hij legt jullie uit hoe hij aan zijn vrienden verteld heeft dat hij Tourette heeft.
• Op 1 september 2003 startten in het kader van het Gelijke Kansendecreet fase 2 in alle Vlaamse basisscholen een 800-tal zorgbegeleiders. Lees hier het bericht "OUDERVERENIGINGEN HELPEN ZORGBEGELEIDERS GRAAG OP WEG".